Sumnje na koruptivne aktivnosti, prijetnje stabilnosti i teritorijalnom integritetu Bosne i Hercegovine – neki su od razloga uvođenja američkih sankcija.
Osporavanje uvedenih sankcija na međunarodnom planu najavile su institucije bosanskohercegovačkog entiteta. Analitičari smatraju da je odnos sankcionisanih prema javnosti u Bosni i Hercegovini od početka bio manipulativan i neiskren.
Bosna i Hercegovina nije pokrenula dostupne mehanizme, diplomatske, sudske i kvazisudske. Izostala je unutrašnja zaštita lica koja su obuhvaćena sankcijama, saopšteno je u Narodnoj skupštini RS. Pročitan je Izvještaj sa Međunarodne konferencije koju je organizovao specijalni izvjestilac Ujedinjenih nacija za negativan uticaj jednostranih prinudnih mjera na ljudska prava, koja je organizovana u Ženevi, piše BHRT.
“Jedan utisak za ogromnu podršku i razumijevanje koje imamo i odnosi se na pokretanje mehanizma u okviru sistema Ujedinjenih nacija, a to je mogućnost Bosne i Hercegovine da pozove specijalnog izvjestioca UN da sačini izvještaj o konkretnoj državi, konkretno Bosni i Hercegovini”, kaže Dragan Dakić, pravni savjetnik predsjednika NSRS.
Iz Narodne skupštine RS bit će upućen apel članu Predsjedništva BiH Željki Cvijanović da se obrati i pozove specijalnog predstavnika. U međuvremenu, analitičari smatraju da svi potezi samo pokazuju karakter politika koje se vode u Bosni i Hercegovini. Kontinuiran, kako kažu, spin.
Zbog čega sankcije američke administracije, od prvobitne teze da su nebitne i da nemaju nikakav uticaj, postaju veoma važne? Najavljuju se i pravni mehanizmi.
Ekonomska blokada. Gašenje računa. Zatvaranje kompanija koje se povezuju sa vlasništvom sankcionisanih osoba. To su razlozi zbog čega su sada sankcije važno pitanje. Izostaje, poručuju analitičari, moralni kredibilitet.
“U početku je to bila ona upakovana patriotska priča kako nam niko ne može ništa, kako smo najljepši i najpametniji, a nije se ulazilo u suštinu. Mislim da je prelomni trenutak u promjeni odnosa prema sankcijama bio onog trenutka kada su sankcionisani udareni po džepu”, kaže Tanja Topić, politička analitičarka.
“Sankcije su dale opipljive rezultate na ionako slabu ekonomsku situaciju, pogotovo u RS, ali i u Federaciji Bosne i Hercegovine. I ovaj pokušaj sada jeste samo za domaću upotrebu”, kaže Ibrahim Prohić, politički analitičar.
Ukoliko bi se bavili isključivo unutrašnjim pitanjima, objašnjava sagovornik, u cijeloj priči posebno zabrinjava da sankcijama strane države imaju saznanja o koruptivnim radnjama o kojima bh. organi nemaju saznanja ili ne žele da postupaju.
“Pa čak ni indicije koje su date, stavljanjem na crne liste, a zaista je riječ o nekim ozbilnjim optužbama, nisu bile dovoljne da se kod nas pokrenu neki mehanizmi da se ispita da li je to uopšte istina. Dakle, mi imamo samo indicije sa strane da postoje neke koruptivne radnje, međutim naši organi se nisu potrudili da dokažu da to nije tako, a kamoli da utvrde odgovornost da su vršene neke koruptivne radnje”, kaže Damjan Ožegović, Transparency international BiH.
Sjedinjene Američke Države uvele su sankcije pojedincima i kompanijama zbog, kako je navedeno, koruptivnih aktivnosti, kontinuiranih prijetnji stabilnosti i teritorijalnom integritetu Bosne i Hercegovine.